Materiały konferencyjne SEP 2023

Odwadnianie dołowych zbiorników wodnych w przeszłości było nieco łatwiejsze ponieważ przestrzeń zrobowa była wypełniona jedynie wodą. Wiercone wtedy otwory odwadniające docelowo trafiając nawet w część zrobową – bez problemu odprowadzały nagromadzoną wodę uzyskując przy tym znaczną intensywność odwadniania. We współczesnych kopalniach, w których wydobycie koncentruje się na dwóch, trzech lub czasem nawet tylko jednej ścianie o wysokiej wielkości dziennego wydobycia, konieczność zatrzymania biegu ściany w celu podjęcia działań zmierzających do opanowania rozwijającego się pożaru endogenicznego naraża kopalnię na ogromne straty finansowe. Istnieje zatem konieczność prowadzenia efektywnych działań profilaktycznych, które uniemożliwiają wzrost temperatury w zrobach i rozwój ewentualnego pożaru endogenicznego. Sprawdzoną i skuteczną technologią eliminacji zagrożenia zrobów zawałowych wystąpieniem spontanicznego zapłonu pozostałości substancji węglowej jest doszczelnianie zrobów czynnych ścian mieszaninami wody i drobnofrakcyjnych odpadów przemysłowych, przede wszystkim popiołów lotnych jako odpadów z elektrowni. Doszczelnianie zrobów zawałowych odpadami drobnofrakcyjnymi w postaci mieszanin wodnych, dzięki dobrym własnościom migracyjnym i penetracyjnym, pozwala na izolowanie zrobów od czynnych wyrobisk górniczych, poprawę warunków wentylacyjnych oraz ograniczenie zagrożenia pożarowego ze strony tych zrobów. Doszczelnianie zrobów zawałowych może również wpłynąć na zmniejszenie deformacji powierzchni i górotworu. Niestety ujemnym czynnikiem doszczelniania zrobów stał się brak możliwości skutecznego (intensywność oraz czas) odwadniania podziemnych zbiorników wodnych. Mieszanina popiołowo-wodna, którą doszczelniano zroby skutecznie izolowała wolne przestrzenie w których znajdowała się woda. Efektem było tworzenie się rejonów z tzw. „wodą zawieszoną” w zrobach zalegających wyżej W takich to warunkach próby odwadniania polegające na wierceniu otworów bezpośrednio w pole wyeksploatowanej ściany uniemożliwiały uzyskanie wypływów z otworów na poziomie 1,0 m 3 /min, generalnie wynosiły od 0,015 m 3 /min do 0,300 m 3 /min przy spiętrzeniu wody do 4,20 m za płotem węglowym o grubości ok. 5,0 m. Nadmienić należy, że w jednym z rejonów w celu odwodnienia parceli ścianowej wykonano aż 170 otworów o długościach od 6,0 m do 30,0 m. Niskie wypływy wody z otworów oraz częste postoje związane z wierceniami i odwadnianiem uniemożliwiały wykonanie zakładanej ilości robót udostępniających.