Materiały konferencyjne SEP 2024

przypadku zasada superpozycji przy określaniu ciśnienia górniczego nie pracuje. Istnieją warianty, w których efekt rozładowania jest częściowo lub całkowicie utracony [7-8]. Biorąc pod uwagę całość badań, opracowano metodologię i pakiet programów do oceny skuteczności rozwiązań planistycznych. Pozwala to na prognozowanie przemieszczeń w wyrobiskach przy różnych planowaniach prac górniczych, a tym samym możliwe jest oszacowanie konieczności i planowanej liczby napraw wyrobisk głównych. Metodologia ta została z powodzeniem zastosowana w wielu kopalniach węgla na Donbasie. Rys. 4 przedstawia przykład geomechanicznie uzasadnionego wariantu lokalizacji przecznic przy rozwoju robót górniczych w kopalni Południowodonbaska Nr 3 [9]. W tym wariancie wyrobiska znajdują się w spągu pokładu, gdzie została wybrana ściana rozładunkowa. Strefa rozładowania jest chroniona przez filar węglowy wzdłuż górnego pokładu węgla c 13 oraz przez filary węglowe obok ściany rozładunkowej wzdłuż dolnego pokładu węgla c 11 . Rysunek 4. Uzasadniony schemat ochrony przekopów poprzecznych w kopalni Południowodonbaska Nr 3 i rozkład koncentracji naprężeń pionowych w pokładzie c 11 Figure 4. The substantiated scheme of crossdrift protection at Yuzhno-Donbasskaia mine No. 3 and distribution of vertical stress concentration through a stratum c 11 Obecnie zadanie wyboru optymalnego wariantu rozwoju robót górniczych z wykorzystaniem SR jest realizowane przy użyciu nowoczesnych pakietów oprogramowania nowej generacji firmy ІTASCA [10, 11], a także metodologii zarządzania ryzykiem opartej na modelowaniu stochastycznym [12]. Należy zauważyć, że przeprowadzone do tej pory badania fachowców były ukierunkowane na na opracowanie matematycznych modeli dla ich stosowania w planowaniu rozwoju robót górniczych na kopalniach węgla na Donbasie. W związku z tym konieczne jest dostosowanie modelu matematycznego w celu dokładniejszego określenia parametrów przemieszczeń i napraw w wyrobiskach górniczych. Jako dane wyjściowe należy wykorzystać dane z pomiarów przemieszczeń obrysu wyrobiska podczas jego eksploatacji w warunkach kopalń węgla kamiennego w Polsce. Znacząco poprawi to dokładność analiz geomechanicznych. Biorąc pod uwagę powyższe, zaproponowano następujący algorytm badania geomechanicznego, a następnie wyboru optymalnego wariantu rozwoju robót górniczych dla konkretnej kopalni.