Materiały konferencyjne SEP 2024

Obudowa wyrobisk długotrwałych w świetle badań " in situ " - wymagania i kierunki rozwoju Daniel Ciemała JSW S.A. KWK „Knurów-Szczygłowice”, Knurów Piotr Głuch PRO-KOM, Ornontowice Marek Jendryś Politechnika Śląska, Gliwice Adam Ratajczak JSW S.A. KWK „Knurów-Szczygłowice”, Knurów STRESZCZENIE: Wyrobiska długotrwałe do których można zaliczyć główne wyrobiska udo- stępniające jak przecznice bądź przekopy, powinny charakteryzować się statecznością oraz funkcjonalnością w całym okresie ich użytkowania. Duża zmienność warunków geologiczno- górniczych, a także niedostateczne rozpoznanie parametrów masywu skalnego na wybiegu tych wyrobisk stanowi duże utrudnienie na etapie doboru konstrukcji obudowy dla zapewnie- nia trwałej stateczności wyrobiska. W artykule przedstawiono zmienność parametrów górotwo- ru w czasie oraz zasięg strefy spękań w oparciu o wykonane badania penetrometryczne i endo- skopowe warstw stropowych dwóch wyrobisk udostępniających złoże na poziomie 850 m, wy- drążonych w obudowie łukowej podatnej w latach 2004 do 2008 bieżącego stulecia. Ponadto przedstawiono wymagania i kierunki stawiane nowym rozwiązaniom obudowy dla wyrobisk długotrwałych w aspekcie wykorzystania nośności skał górotworu do przenoszenia obciążeń – confinement of rock mass. SŁOWA KLUCZOWE: górnictwo, obudowa górnicza, stateczność wyrobiska 1. WPROWADZENIE Wyrobiska długotrwałe, do których można zaliczyć główne poziome wyrobiska udostępniające złoże, są istotnym elementem dołowej infrastruktury kopalni zapewniającej prawidłowe funk- cjonowanie cyklu produkcyjnego kopalni. W wyrobiskach tych prowadzony jest transport za- łogi oraz materiałów, transportowany jest urobek oraz wszelkiego rodzaju media eksploatacyj- ne, a także doprowadzane lub odprowadzane jest nimi powietrze kopalniane dla zapewnienia stosownych warunków i bezpieczeństwa pracy. Główne wyrobiska udostępniające powinny zatem charakteryzować się stałą statecznością i funkcjonalnością w całym okresie ich użytko- wania. Wiąże się to głównie z właściwie dobraną konstrukcją obudowy uwzględniającej zróż- nicowane warunki geologiczno-górnicze na całej długości projektowanego wyrobiska. Niewła- ściwie dobrana obudowy wyrobiska ostatecznie jest przyczyną wykonania kosztownej przebu- dowy wyrobiska – aktualnie koszt przebudowy 1 metra bieżącego wyrobiska w obudowie łu- kowej podatnej ŁP10, waha się w przedziale od około 15 000 zł do około 20 000 zł. Jedną z przyczyn niewłaściwej dobranej obudowy jest niedostateczne rozpoznanie parametrów wy-