Materiały konferencyjne SEP 2024

2 i bezpiecznej ewakuacji z zagrożonego rejonu. Specyfika zagrożeń występujących w kopalni wiąże się bardzo często z występowaniem zagrożenia gazowego i pożarowego. Istotna wtedy jest prawidłowa ochrona dróg oddechowych. Polskie przepisy górnicze wymagają, aby osoba przebywająca w wyrobiskach górniczych miała przydzielony sprzęt oczyszczający ucieczkowy lub sprzęt izolujący układ oddechowy. Sprzęt ten powinna cały czas posiadać przy sobie (od chwili zjazdu pod ziemię do chwili wyjazdu na powierzchnię). W polskim górnictwie węgla kamiennego przepis ten realizowany jest poprzez stosowanie różnych aparatów do ochrony dróg oddechowych. Najczęściej przez górników używane są aparaty POG-8, AU-9E, OXY 3000/6000, 1PVM KS, CARBO 30/60, SR-K30 A, SR-60 oraz KA-60. Dostępne na rynku aparaty ucieczkowe z tlenem chemicznie związanym charakteryzują się nominalnym czasem ochronnego działania najczęściej w granicach 30-60 min. i są dobierane w zależności od prze- widywanego czasu ewakuacji z zagrożonych rejonów. W artykule podjęto próbę analizy moż- liwości określenia maksymalnego bezpiecznego czasu użycia aparatów ucieczkowych w opar- ciu o przeprowadzone dołowe ćwiczenia ucieczkowe zgodnie z wytycznymi normy PN-EN 13794:2005 [1]. Przeprowadzone badania powinny być pomocne w podniesieniu poziomu wiedzy w aspekcie sytuacji kryzysowych, gdzie może dojść do sytuacji, w której czas ewakua- cji przekroczy maksymalny, dopuszczalny przez producenta, czas ochronnego działania. 2. MATERIAŁY I METODY Uczestnikami testów symulujących ewakuację byli czterej pracownicy, o zróżnicowanych ce- chach fizycznych. Uczestnicy testu byli zapoznani z planowaną drogą ucieczkową, utrudnie- niami oraz ułatwieniami wpływającymi na czas ewakuacji. Uczestnicy testu wykazali się zna- jomością dróg ucieczkowych oraz rozpływu powietrza w tym rejonie w obecności osoby wyż- szego dozoru ruchu działu wentylacji. Rzeczywiste długości każdego z badanych odcinków drogi ucieczkowej potwierdzone zostały przez dział mierniczo – geologiczny kopalni. Czas przejścia uczestników testu mierzony był z dokładnością do 1s. Uczestnicy testu wypuszczani zostali na trasę w jednej grupie, w odległości od siebie ok. 2 m. Założono, że test zakończony zostanie po minimum 60 minutach, lub z chwilą przekroczenia czasu ochronnego działania aparatu ucieczkowego, jeżeli okaże się krótszy. Czas przejścia mierzono za pomocą stoperów. Podczas testów symulujących ewakuację wyrywkowo dokonywano pomiary pulsu za pomocą pulsometrów naręcznych oraz temperatury ciała (powierzchni skóry i błony bębenkowej) za pomocą termometrów elektronicznych. Po wykonaniu testu przeprowadzono wywiad z jego uczestnikami odnośnie stanu samopoczu- cia, uwag dotyczących komfortu oddychania w aparacie ucieczkowym, innych spostrzeżeń. Uwagi naniesiono w odpowiednim miejscu w ankietach, które wypełniali uczestnicy badań. Na podstawie przeprowadzonych badań i uzyskanych wyników dokonano ich analizy. Zaplanowano kilka cykli badań z użyciem aparatów o różnym czasie ochronnego działania. W pierwszej fazie badań wykorzystano aparaty o czasie ochronnego działania 60 min. (KA-60). Poniżej omówiono aparat wykorzystywany podczas ćwiczeń oraz pokazano wzór ankiety wy- pełniany przez uczestników badań. 2.1. Aparat tlenowy KA-60 Aparat tlenowy ucieczkowy KA-60 przeznaczony jest do ochrony układu oddechowego użyt- kownika podczas jego wycofywania się (ucieczki) ze strefy zagrożonej gazami szkodliwymi dla zdrowia oraz tam, gdzie stężenie tlenu jest niewystarczające do oddychania. Aparat jest przeznaczony dla górnictwa podziemnego i innych gałęzi przemysłu.