Materiały konferencyjne SEP 2025

9 Rys. 2. Wykres zmian temperatury wewnętrznej ciała ratownika podczas penetracji wyrobisk Figure 2. Graph of changes in the internal body temperature of the rescuer during underground operation Rys. nr 2. zawiera wykres pokazujący systematyczny wzrost temperatury wewnętrznej ciała ratownika na wszystkich odcinkach penetrowanych wyrobisk. Przyczyną wystąpienia objawów złego samopoczucia ratowników w bardzo krótkim czasie od wejścia w strefę trudnych warun- ków mikroklimatu była znacznie podwyższona (t re =37,8 o C) temperatura ciała w czasie 67 mi- nut dojścia wyrobiskami o dł. 550 m w normalnych warunkach klimatycznych. Wykonywanie penetracji pochylni po wzniosie z dużym dodatkowym obciążeniem masą nie używanych apa- ratów oddechowych (praca bardzo ciężka) spowodowało bardzo szybki przyrost temperatury wewnętrznej ciał ratowników. W ciągu 25 minut pracy w trudnych warunkach mikroklimatu temperatura wewnętrzna ciał ratowników przekroczyła dopuszczalny limit 38,5 o C. Ratownicy nie odczuwając żadnych niepokojących objawów zgłosili dobre samopoczucie i kontynuowali penetrację wyrobisk. W 45-tej minucie pracy w trudnych warunkach mikroklimatu zastępowy zgłosił złe samopoczucie ratowników, wg obliczeń symulacyjnych ich temperatura wewnętrzna ciała wynosiła ok. 39,2 o C. Zjawisko podgrzewania ciała występuje podczas każdej aktywności fizycznej, pomijanie w analizie oceny obciążenia termicznego organizmu etapu pracy ratowników na drodze dojścia do strefy trudnych warunków mikroklimatu prowadzi do wystąpienia ryzyka udaru cieplnego, nawet jeżeli będzie przestrzegany limit czasu pracy w środowisku gorącym. Trzeba podkreślić, że wszystkie badania ratowników w komorach klimatycznych, na podstawie których powstały tabele limitu bezpiecznej pracy, rozpoczynały się okresem odpoczynku ratownika przed wej- ściem do komory klimatycznej, tak aby startowa temperatura ciała wynosiła nie więcej niż 36,8 o C. 4. WNIOSKI 4.1. Zawarta w normie EN 7933:2004 metoda PHS (predicted heat strain - przewidywane ob- ciążenie termiczne) jest przydatna do określenia bezpiecznych dla ratowników limitów czasu pracy w trudnych warunkach mikroklimatu jako uzupełnienie do tabel zawartych w przepisach. 4.2. Możliwość prowadzenia obliczeń wieloetapowych zawarta w programie php_ph.exe po- zwala na wykorzystanie oprogramowania do przygotowania planu prac ratowniczych w trud-