Materiały konferencyjne SEP 2025

10 nych warunkach mikroklimatu o zmiennych parametrach temperatury i wilgotności, gdy ra- townicy przemieszczają się i wykonują prace o różnym wydatku energetycznym. 4.3. Wyniki badań [3] wykazały stosunkowo niewielki wpływ procesu oddychania w aparatach oddechowych na ogólny bilans termiczny organizmu ratownika (wymiana ciepła przez oddy- chanie < 10%). Również bardzo mały udział w bilansie cieplnym ratownika (poniżej 5%) mają aktualnie stosowane kamizelki chłodzące. 4.4. Badania [3] ratowników w komorach klimatycznych oraz przeprowadzone obliczenia nu- meryczne wykazały, że decydujący niekorzystny wpływ stosowania aparatów oddechowych na bilans cieplny ratownika związany jest z masą aparatu. Dodatkowe obciążenie ratownika po- woduje zwiększone wydzielanie ciepła w organizmie o około 25-30% w stosunku do tej sa- mej pracy, wykonywanej bez noszenia na plecach aparatów oddechowych. 4.5. W każdej sytuacji, gdzie nie ma możliwości transportu ratowników do strefy gdzie wystę- pują trudne warunki mikroklimatu, należy przewidzieć odpowiedni czas odpoczynku ratowni- ków (uzależniony od wydatku energetycznego na drodze dojścia) przed wejściem do tej strefy. 4.6. Najistotniejszym czynnikiem przegrzewania się organizmu ratowników jest strumień cie- pła wytwarzany wewnątrz organizmu na skutek obciążenia wykonywaną przez nich pracą fi- zyczną. Każda możliwość redukcji ciężkości pracy (np. zastąpienie zwykłych noszy przez no- sze z kołem transportowym, lżejszy zestaw odzieży, lżejszy sprzęt ratowniczy, dodatkowy za- stęp do pomocy przy transporcie ciężkiego sprzętu i materiałów) przekłada się na możliwość wydłużenia czasu bezpiecznej pracy w wyrobiskach gdzie występują trudne warunki mikro- klimatu. 4.7. Wyniki symulacji numerycznych wskazują, że najskuteczniejszym procesem chłodzenia organizmu ratownika górniczego jest odparowanie potu. Informacja ta stanowiła wskazówkę do zaprojektowania w nowym typie odzieży ratowniczej otworów wentylacyjnych, które umożliwiają po ich otwarciu skuteczne odprowadzenie wilgoci z przestrzeni pod odzieżą za- pewniając użytkownikom komfort termiczny na drogach dojścia do strefy zagrożonej tj. na odcinkach wyrobisk, gdzie nie występuje zagrożenie chwilowym działaniem płomienia. LITERATURA [1] Nowak A., Syty J.: Limity bezpiecznego czasu pracy ratowników górniczych w trudnych warunkach mikroklimatu. Materiały Konferencji SITG-GIG Jawor 22-24.05.2013 r. [2] Norma EN ISO 7933:2004, Ergonomia środowiska termicznego – Analityczne wyznaczenie i inter- pretacja stresu cieplnego z wykorzystaniem obliczeń przewidywanego obciążenia termicznego. [3] Bugajska J. , i inni: Sprawozdanie z wykonania projektu badawczego RESCLO „Opracowanie odzie- ży ochronnej dla ratowników górniczych” realizowanego w ramach strategicznego projektu badaw- czego NCBR pt. „Poprawa bezpieczeństwa pracy w kopalniach” 2013-2016 [4] Malchaire J., Mehnert P., Kampmann B., Gebhardt H., Alfano G.,Piette A.: Evaluation and control of warm working conditions. Proceedings of the BIOMED “Heat Stress” Conference, Barcelona, June 14-15 1999. [5] Malchaire J., Piette A., Kampmann B., Mehnert P., Gebhardt H., Havenith G., Den Hartog E., Holmer I., Parsons K., Alfano G., Griefahn B.: Development and validation of the predicted heat strain model. The Annals of Occupational Hygiene, No 45, 2001, p.123-135. [6] Malchaire J., Kampmann B., Mehnert P., Gebhardt H., Piette A., Havenith G., Holmer I., Parsons K., Alfano G., Griefahn B.: Assessment of the risk of heat disorders encountered during work in hot con- ditions. Int. Arch. Occup. Environ Health, No. 75, 2002, p. 153-162.