Materiały konferencyjne SEP 2025

2 górniczym, bezpieczeństwa ruchu zakładu górniczego lub bezpieczeństwa powszechnego. Sy- tuacja problemowa odnosi się do problematyki współczesnych wyzwań stawianym podmiotom ratowniczym przez szeroko rozumiane otoczenie przedsiębiorstwa. Zatem, problem badawczy sprowadza się do pytania: Czy nawet najlepsza profilaktyka jest w stanie wyeliminować wszystkie zagrożenia? Przygotowanie podmiotu ratowniczego do podjęcia sprawnych działań w przypadku wystąpienia zagrożenia wymaga ciągłego doskonalenia. Na tej podstawie autorzy sformułowali hipotezę badawczą: Przyjęty katalog zagrożeń naturalnych występujących w za- kładach górniczych pomaga, w oparciu o najnowocześniejsze zdobycze zaawansowanej tech- nologii górniczej, przyjąć odpowiednią do danej sytuacji profilaktykę. Odmienność przejawia się innym podejściem do zagadnień związanych z pozytywnym postrzeganiem zagrożeń, szczególnie w oparciu o zagrożenia biologiczne i psychospołeczne osób zaangażowanych w przeprowadzenie działań ratowniczych oraz relacji zachodzących pomiędzy uczestnikami. Antonimem bezpieczeństwa jest zagrożenie. O ile bezpieczeństwo określa pewien stan, o tyle zagrożenie będzie zjawiskiem wpływającym negatywnie na ów stan. Słownik języka polskiego tłumaczy zagrożenie odnosząc się do jego odczasownikowej formy zagrażać, które znaczy grozić czymś, straszyć, zapowiadać pod groźbą, stwarzać stan zagrożenia, zagrażać wartościom takim jak wolność, zdrowie, bezpieczeństwo. Zagrożenia bezpieczeństwa w Mini słowniku Biura Bezpieczeństwa Narodowego rozumiane jest jako pośrednie lub bezpośrednie destrukcyjne oddziaływanie na podmiot. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 stycz- nia 2013 r. w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych wskazuje kryteria pod- stawowe - stanowiące okoliczności powodujące powstanie lub wzrost natężenia zagrożeń natu- ralnych oraz kryteria szczegółowe - stanowiące okoliczności uzasadniające zaliczenie prze- strzeni w zakładach górniczych do poszczególnych stopni, kategorii lub klas zagrożeń natural- nych. Natomiast podstawowym kryterium oceny zagrożenia wybuchem pyłu węglowego jest również istnienie miejsca, w którym jest możliwe zapoczątkowanie wybuchu pyłu węglowego. Przepisy Bezpieczeństwa i Higieny Pracy w podziemnych zakładach górniczych koncentrują się na zwalczaniu zagrożeń. Świadomość i konieczności zabezpieczenia przed ich skutkami, m.in . przez zastosowanie ochrony jest niczym innym, jak podejściem do zagrożeń w ujęciu negatywnym. Do zagrożeń możemy również podejść w ujęciu pozytywnym. Podej- ście pozytywne opisuje przedmiot zainteresowania i wskazuje kierunek jego rozwoju, pozosta- jąc w ścisłym związku z wyzwaniem, te z kolei można tłumaczyć jako trudne zadanie, nowa sytuacja itp. wymagające od kogoś wysiłku, poświęcenia itp., będące sprawdzianem czyjejś wiedzy, odporności itp. Wyzwanie niesie za sobą okoliczność z którą przyjdzie się zmierzyć. Wynik może okazać się szansą lub porażką, sprawność działania zostanie poddana próbie, by móc sprostać nowym uwarunkowaniom podmiot przyjmuje działania wedle własnej aktywno- ści. Cytując Mini Słownika BBN- wyzwania dla bezpieczeństwa, to sytuacje problemowe w dziedzinie bezpieczeństwa generujące dylematy decyzyjne, przed jakimi stoi podmiot w roz- strzyganiu spraw bezpieczeństwa. Ryszard Zięba pisząc o działaniach podmiotów bezpieczeń- stwa wskazuje ich pozytywną i negatywną metodę walki z zagrożeniami opisując je następują- co: podmioty bezpieczeństwa, w tym państwa, traktują bezpieczeństwo jako swoją egzysten- cjonalną potrzebę, a dążąc do jej zapewnienia, nie mogą podejmować tylko działań negatyw- nych nakierowanych na eliminację zagrożeń. Podkreśla konieczność podejmowania wyzwań, starając się kształtować swoje bezpieczeństwo metodami pozytywnymi również wtedy, gdy nie doświadczają zagrożeń. W związku z powyższym kształtowanie bezpieczeństwa w sposób po- zytywny patrząc przez pryzmat Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego S.A. wymaga wyj- ścia poza zamknięty katalog zagrożeń naturalnych oraz zerwania z powszechnym odbiorem ratownictwa górniczego jako działalności stricte interwencyjnej. Obowiązki pracodawcy w sytuacji wystąpienia wypadku przy pracy określa Kodeks Pracy[1].W pierwszej kolejności