Biuletyn SEP 2019

SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ 2018 SEP 2018 17 Obudowy kotwowe na drodze do poprawy efektywności drążenia wyrobisk Powoli staje się tradycją, że w trakcie kolejnej Szkoły Eksploatacji Podziemnej mamy okazję uczestniczyć w sesji poświęconej obudowie kotwowej. Poprawiające się wyniki polskiego górnictwa węgla kamiennego, a także plany JSW S.A. w zakresie zakupu nowego urządzenia typu Bolter Miner, przyciągnęły na sesję sporą grupę zainteresowanych tą tematyką. Podczas sesji wygłoszono 12 referatów. O poziomie i randze sesji niech świadczy fakt, że referującymi byli przedstawiciele branży górniczej z Czech i Rosji oraz krajowych ośrodków naukowych i spółek węglowych, a sesję prowadziło dwóch profesorów, znawców tematyki obudowy kotwowej - Marek Cała (AGH Kraków) oraz Stanisław Prusek (GIG Katowice). Na otwarcie sesji wysłuchaliśmy wspólnego referatu przedstawi- cieli GIG oraz JSW S.A., który poświęcony był aktualnemu stanowi oraz perspektywom projektu podjętego przez GIG, JSW S.A. oraz JOY Komatsu. To aktualnie najważniejszy projekt w zakresie wdrażania samodzielnej obudowy kotwowej oraz kombajnu Bolter Miner w pol- skim górnictwie węglowym. Bez wątpienia jego rezultaty w dużej mierze zaważą na przyszłości tej technologii w naszym górnictwie. Nie po raz pierwszy w trakcie SEP, z dużym zainteresowaniem i niewątpliwą przyjemnością wysłuchaliśmy naszych gości i przy- jaciół z Czech. Panowie Česlav Nastulczyk oraz Petr Čada (Minova Bohemia s.r.o.) obszernie i wyczerpująco, a przy okazji piękną pol- szczyzną, opowiedzieli o doświadczeniach w zakresie stosowania samodzielnej obudowy kotwowej w kopalniach OKD. Duży nacisk w trakcie swojego wystąpienia położyli na ostatnie doświadczenia z kombajnem Bolter Miner 12CM30, którym w latach 2014-2017 wy- drążono łącznie około 6,5 kmwyrobisk w systemie komorowo-filaro- wym w kopalni ČSM. Kolejny gość z Czech Petr Vaclavik (The Czech Academy of Sciences, Institute of Geonics) w swoim wygłoszonym po polsku referacie zajął się zagadnieniami z zakresu geotechniki i wpływu wybranych parametrów na stateczność wyrobisk w obudo- wie kotwowej. Podkreślił istotność pomiarów wartości oraz kierun- ków naprężeń poziomych. Parametry te wydają się być kluczowymi dla stateczności wyrobisk nie tylko w obudowie kotwowej, ale także podporowej, a ponadto są bezcennym narzędziem w rękach projek- tanta obudowy. Doświadczenia polskiew trakcie sesji prezentowali przedstawicie- le AGH, GIG oraz JSWS.A., a także kopalń Piast-Ziemowit i Bogdanka. Duże nadzieje wiązano z wystąpieniem przedstawicieli rosyjskiej ko- palni węgla Raspadskaja, w której od kilku lat na znacznych głębo- kościach stosuje się samodzielną obudowę kotwową oraz kombajny typu Bolter Miner. Niestety w ich prezentacji zabrakło konkretów w zakresie parametrów geomechanicznych kotwionego w tej kopal- ni górotworu, co mogłoby pozwolić na ich porównanie z warunkami geotechnicznymi w naszych kopalni. Podsumowując, sesja dotycząca obudowy kotwowej była niezwykle interesująca tak pod względem naukowym, jak i utylitarnym, co po- zwala optymistycznie spojrzeć na przyszły rozwój obudowy kotwo- wej w polskich kopalniach węgla kamiennego. TEKST: ZBIGNIEW RAK FOTO: GRZEGORZ ŁYKO