Biuletyn SEP - luty 2023

XXXII SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ 4 SEP 2023 „Google do kwadratu”, przy czym teraz będziemy z nim, czyli kom- puterem rozmawiać, nie korzystając z myszki i klawiatury. Różni się od Google tym, że można z nim płynnie rozmawiać w okienku czatu i dostarczał nam będzie nie tylko informacji, ale będzie się dzielił z nami wiedzą wykorzystując umiejętności jej syntetyzowania. To jeden z najważniejszych kroków na drodze rozwoju sztucznej in- teligencji. Nie zdradzę wielkiej tajemnicy, jeżeli powiem, że współ- autorem niektórych stron naszego Biuletynu Informacyjnego jest właśnie ChatGPT. Jeden z Think Tanków Parlamentu Europejskiego szacuje wzrost wydajności pracy związany ze sztuczną inteligencją (AI) na pozio- mie 11-37 % do roku 2035. W górnictwie największe i najbardziej spektakularne wdrożenia z obszaru AI należą do największych firm na świecie i może warto je przytoczyć. Rio Tinto, Fortescue Metals Group, BHP, Freeport McMoran, Barrick Gold, Dundee Precious Metals. Jak nietrudno zauważyć prym wiodą najpotężniejsze firmy górnicze świata. Jednym z najciekawszych rozwiązań AI na świecie jest wdrożony przez Rio Tinto autonomiczny transport kolejowy łą- czący kopalnie rud żelaza z portem Pilbara. Każdy pociąg długości 2400 metrów transportuje ok. 28 000 ton rudy, pokonując dziennie trasę o długości 8000 kilometrów. Załadunek i rozładunek odby- wają się automatycznie. Inne szeroko stosowane w kopalniach rud metali rozwiązania z zakresu AI to m. in.: • autonomiczne wozy transportowe, które pozwoliły na wzrost wydajności często sięgający 30 % równoznaczny z obniżką kosztów wydobycia, • automatyczna analiza próbek urobku na taśmie przenośni- ka obejmująca zautomatyzowany odbiór i przygotowanie do analizy oraz analizę chemiczną w czasie rzeczywistym, • systemy łączące elementy procesu urabiania: projektowanie i wiercenie otworów strzałowych z operacją ich ładowania, bezprzewodowego systemu inicjacji oraz śledzenia produk- tywności całego procesu. I może warto jeszcze kilka zdań napisać o kolejny raz obecnej na Szkole sesji cyberbezpieczeństwa, której motywem przewodnim w aktualnym wydaniu jest praktyka ochrony systemów sieci i pro- gramów przed atakami cyfrowymi. Warto wiedzieć, że gwałtowny wzrost zainteresowania cyberbezpieczeństwemmiał miejsce po in- cydencie wmaju 2021 roku. kiedy to w USA zaatakowany został sku- tecznie system informatyczny zarządzania rurociągiem Colonial Pipeline o długości ponad 5500 mil, jeden z najważniejszych w USA dostarczającym prawie połowę paliwa dla Wschodniego Wybrzeża. Sesja będąca pewnego rodzaju szkoleniem związanym z bezpie- czeństwem sieci, tym razem dostępna będzie tylko dla ścisłej grupy osób zainteresowanych. Myślę, że nie zabraknie ciekawych referatów też na innych se- sjach. Kolejny raz organizujemy sesję poświęconą magazynowaniu energii. Długotrwałe magazynowanie energii ma ogromny poten- cjał w świecie, w którym dominuje energia słoneczna i wiatrowa, stopniowo wyprzedzając inne źródła energii elektrycznej. Energia słoneczna dokonała ogromnego skoku w ostatnich latach, kiedy to Polacy zainstalowali w swoich domach kilkaset tysięcy instala- cji fotowoltaicznych, osiągając 7,67 GW mocy na koniec roku 2021. Przed nami rozwój energetyki wiatrowej, chociaż jej progres będzie osłabiony w stosunku do zamierzeń odległością instalacji wiatraka od zabudowań mieszkalnych do 700 metrów zamiast 500 metrów. Istniejąca ustawa wiatrakowa przeznaczała na zabudowę instalacji ułamek procenta powierzchni Polski. Jedynym dojrzałym technicznie i atrakcyjnym kosztowo rozwiązaniem są elektrownie szczytowo–pompowe. Otwartym pytaniem pozostaje, czy problem ten pomogą rozwiązać szyby likwidowanych kopalń w czasach, kiedy inne rozwiązania m. innymi baterie litowo – jonowe stają się bardzo drogie? Reagując na to co się dzieje wokół nas zapraszamy do prezentacji najciekawszych rozwiązań technicznych wspaniałych przedstawi- cieli kadry inżynierskiej z kopalń i przedsiębiorstw, pracowników uczelni, chociaż ci uczestniczą z referatami coraz rzadziej, opano- wani wszechobecną ,,punktozą”, czyli chorobliwym zdobywaniem punktów, bo tylko to się liczy. Zdobycze punktowe dodają katedry, wydziały, finalnie uczelnie i rozwija się nasza nauka. Ci co stosowali ten system już od niego odeszli – my go dopiero odkrywamy. Miej- my nadzieję, że doświadczenia zebrane w trakcie ostatnich lat po- zwolą na jego udoskonalenie. Wierzę, że nasze trzydzieste drugie spotkanie będzie okazją do szerokiej wymiany spostrzeżeń i poglądów, wielu dyskusji oraz jak zawsze miłego pobytu w królewskimmieście Krakowie. Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Szkoły Eksploatacji Podziemnej Jerzy Kicki