Biuletyn SEP - wrzesień 2022

XXXII Szkoła Eksploatacji podziemnej 4 SEP 2023 łem przed laty i tym razem zareaguje na niezwykłą sytuację w licz- nych wystąpieniach. Przedstawimy działania, które mogą wpłynąć na zmianę bardzo niekorzystnej sytuacji z jaką mamy do czynienia wskutek niedoboru węgla na rynku. Tym bardziej jest to ważne, iż jesteśmy w trakcie transformacji energetycznej. Transformacji, któ- ra dla krajównajsilniejszych gospodarczo oznacza powolne rozstanie z dotychczasowym modelem energetyki wykorzystującej paliwa ko- palne. Kluczowym działaniem w procesie tworzenia nowego modelu energetyki od wielu lat pozostaje energetyka jądrowa i wiele wska- zuje, że istotny krok naprzód będzie możliwy dzięki inicjatywie firm, które dostrzegły szansę znacznego kroku naprzód w procesie dekar- bonizacji poprzez budowę bloków SMR (Small Modular Reactors), o czym na sesji plenarnej XXXI SEPmówił, prof. Jerzy Niewodniczań- ski, były Prezes Polskiej Agencji Atomistyki. Reaktory SMR są nowym rozwiązaniem w energetyce jądrowej, które sprawia, że prąd może stać się łatwiej dostępny niż w przypadku tradycyjnych inwestycji, a to za przyczyną modułowej budowy i znacznie szybszego procesu realizacji. W warunkach polskich tempo transformacji energetycznej jest ogromnym wyzwaniem dla całej gospodarki i sektora energe- tycznego, w którym dominuje energetyka konwencjonalna oparta na węglu, choć wyniki transformacji szczególnie w ostatnim okresie budzą uznanie. Z danych Agencji Rynku Energii wynika, że w 2021 roku blisko 16,9% energii elektrycznej w Polsce wyprodukowano w instalacjach OZE (30,4 TWh). Największy udział miała energetyka wiatrowa, która odpowiedzialna była za 15 TWh. W dalszym ciągu najważniejszym graczem i dostawcą energii pozostawał węgiel, któ- rego udział przekroczył 70%. OZE stanowiły w ubiegłym roku ponad 30% zainstalowanej mocy z czego energetyka wiatrowa 7,1 GWp, fo- towoltaika 7,7 GWp. W ciągu ostatnich trzech lat zainstalowana moc wzrosła 1 551 MWp do 7 670 MWp w 2021 roku. Gwałtowny rozwój i niestabilna produkcja OZE będąca pochodną niestabilnych i zmien- nych warunków pogodowych wymuszają powstawanie rozwiązań stabilizujących i poprawiających bilansowanie mocy w nowych elek- trowniach wiatrowych i źródłach fotowoltaicznych. Jako najczęściej stosowane rozwiązanie pełniące rolę magazynu energii i służące stabilizacji wykorzystywane są elektrownie szczytowo – pompo- we, odgrywające w wielu krajach rolę dominującą np. w USA 99%, Australii 94%. Świat poszukuje też innych rozwiązań, uważając magazyny energii za filary rozwoju energetyki w przyszłości. Podejmowane są działania mające na celu wykorzystanie do tego celu likwidowanych kopalń. Stąd też w programie Szkoły poja- wi się po raz kolejny sesja poświęcona tej tematyce. Jednym z ważnych tematów, który jest teraz obecny i pewnie będzie jeszcze obec- ny prze wiele lat, to temat cyberbezpie- czeństwa, o którym niektórzy mówią, że pozostaje najważniejszym tematem funk- cjonowania każdej gospodarki. Tylko nie- wiele osób dostrzegło fakty poprzedzające inwazję Rosji na Ukrainę, jaka miała miej- sce 24 lutego b.r., a mianowicie kilka cybe- rataków poprzedzjących moment inwazji. Pierwszy miał miejsce 23 grudnia 2015 roku, następny prawie rok później, kolejny 27 czerwca 2017 roku. Właśnie o tych ata- kach pisze Nicole Perlroth w pasjonują- cej książce ,,Cyberbroń i wyścig zbrojeń. Mówią mi, że tak kończy się świat” (MT Biznes, Warszawa, 2022). W wyniku ataku przestały działać ukraińskie sieci energetyczne, bankomaty, sieć internetowa, zakłócono działanie firm farmaceutycznych i spedycyjnych. Koszty ataków liczone byływmiliardach dolarów. A początek wyścigu po cy- berbroń miał miejsce po ataku na World Trade Center w 2001 r., kie- dy to Amerykanie ściągając najlepsze grupy informatyków z różnych centrów w USA, w krótkim czasie stworzyli zestaw cybernetycznej broni masowego rażenia. Tylko, jak to zwykle bywa, to co ma być taj- ne często wypływa. I już wkrótce okazało się, że trafiła ona do licz- nych grup hakerówm.in . w Rosji i Chinach. I jak pisze Nicole Perlroth kwestią czasu pozostanie, kiedy doczekamy się katastrofy na miarę… Pearl Harbour, czyli jednego uderzenia jakie niemal rozbiło amery- kańską armię w rejonie Pacyfiku. Miejmy nadzieję, że do realizacji tej katastroficznej wizji nie dojdzie a wiele działań takich jak nasze i tych o najwyższej skali do tego się przyczyni. Przy okazji Jubileuszowej szkoły trzydziestej przytoczyłem frag- ment znakomitej piosenki Wojciecha Młynarskiego pt. „Jeszcze gra- my w zielone”, który wydaje mi się dzisiaj jeszcze bardziej aktualny: Jeszcze w zielone gramy, chęć życia nam nie zbrzydła Jeszcze na strychu każdy klei połamane skrzydła I myśli sobie Ikar, co nieraz już w dół runął „Jakby powiało zdrowo to bym jeszcze raz pofrunął” Jeszcze w zielone gramy, choć życie nam doskwiera Gramy w nim swoje role, naturszczycy bez suflera W najróżniejszych sztukach gramy, lecz w tej co się skończy źle jeszcze nie Jeszcze nie, długo nie. I powiało nam. Gospodarka potrzebuje węgla, a nam z ogromnym trudem jawi się realizacja tych potrzeb. Mam nadzieję, że chociaż w części działania podejmowane przez naszych Uczestników przy- czynią się do poprawy sytuacji a o nich i planach dowiemy się już na obradach trzydziestej drugiej Szkoły Eksploatacji Podziemnej. Obok „nowych” sesji serdecznie zapraszam do udziału w sesjach, które tradycyjnie towarzyszą nam od wielu lat.