Biuletyn SEP - luty 2025

XXXIV SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ 2 SEP 2025 Pięciu górników Nasze trzydzieste czwarte spotkanie będzie się odbywać przy coraz silniejszej presji, jakiej poddawany jest węgiel uznany za jednego ze sprawców zmian klimatu, których skutki coraz częściej odczuwamy. W roku 2023 świat odnotował kolejny wzrost emisji dwutlenku węgla będącej wynikiem działalności człowieka a nie inaczej było według raportu World Meteorological Organization w roku 2024. Przed Szkołą Trzydziestą Czwartą Transformacja energetyczna i jej skutki zdominują pierwszy dzień naszego spotkania. Wiele wskazuje, że transformacja w wydaniu europejskim, jakim jest Zielony Ład będzie korygowana. Otwartym pytaniem pozostaje skala korekty. Transformacja energetyczna nie jest możliwa bez surowców krytycznych. Kobalt, lit, nikiel, grafit, metale ziem rzadkich i inne mają kluczowe znaczenie dla zmiany produkcji i użytkowania energii. W scenariuszu zerowej emisji do roku 2050 zapotrzebowanie na czystą energię wzrośnie. Będzie to oznaczało wzrost zapotrzebowania na nikiel, kobalt i lit do 2040 roku o kilkaset procent. W przypadku tych surowców, w ich wydo- byciu i przetwarzaniu dominują Chiny. Przykładowo: w przypad- ku grafitu Chiny odpowiadają za 74% wydobycia i 100% przetwa- rzania. Istotna jest także dominacja Chin w obszarze metali ziem rzadkich. To jeden z przedmiotów wielkiego sporu między Stanami Zjednoczonymi a Chinami w ogłoszonej wojnie celnej. O surowcach krytycznych będziemy dyskutować w drugim dniu Szkoły. Tak jak zawsze, staramy się reagować na to co aktualne. To jeden z tych go- rących tematów kształtujących dziś oblicze świata surowców mine- ralnych. Niemniej gorące tematy, też obecne w naszych dyskusjach i pro- gramie Szkoły, to kwestie środowiska i od kilku lat cyberbezpie- czeństwa, oraz coraz silniej obecna… sztuczna inteligencja w tle. Do- strzegamy coraz częściej jej obecność w naszym otoczeniu. Sztucz- na inteligencja coraz częściej staje się nieodłącznym elementem współczesnej medycyny, gdzie wdrażane są zaawansowane algo- rytmy wspierające lekarzy w diagnozowaniu i leczeniu pacjentów. Rewolucjonizuje również górnictwo: umożliwia bardziej wydajne eksploracje, przenosi automatyzację na nowy poziom, radykalnie poprawia bezpieczeństwo pracy, coraz większą rolę odgrywa w pla- nowaniu remontów i poprawia wydajność operacyjną. Jak kiedyś pisałem, sztuczna inteligencja będzie powoli obecna wszędzie. Przed dziesięcioma laty pięknie opisał to Pedro Domin- gos w książce ,,Naczelny Algorytm – jak jego odkrycie zmieni nasz świat” (2015, Helion), dając przykład wykorzystania uczenia maszy- nowego od codziennego przebudzenia do zaśnięcia. W prologu do wspomnianej książki opisał tow ten sposób. „Twój budzikwłącza ra- dio o 7.00 rano. Puszcza piosenkę, której nie znasz, ale bardzo Ci się podoba. Dzięki Pandorze uczy się Twoich gustów muzycznych, jak