Szkoła Eksploatacji Podziemnej

Polskie górnictwo podziemne charakteryzuje się trudnymi warunkami geologiczno-górniczymi oraz występowaniem zagrożeń: metanowego, wybuchem pyłu węglowego, tąpaniami, zawałami, pożarowego, wodnego, wyrzutami gazów i skał oraz klimatycznego. Prowadzenie takiej eksploatacji na coraz to większych głębokościach powoduje wzrost poziomu występujących równocześnie zagrożeń naturalnych, których wspólne oddziaływanie ma charakter kumulatywny. Wzajemne wpływy różnych uwarunkowań górniczo-geologicznych, warunki przewietrzania, a także współwystępowanie innych zagrożeń potęgują wzrost zagrożenia metanowego.
Przed przystąpieniem do projektowania eksploatacji w nowej partii należy rozpoznać stan zagrożeń naturalnych, które stanowią podstawę do opracowania projektu koncepcyjnego eksploatacji złoża. Rozpoznawanie i zwalczanie zagrożeń naturalnych wymaga stosowania zarówno nowoczesnych technik, technologii, urządzeń oraz maszyn, a także dobrej znajomości i umiejętności posługiwania się odpowiednia wiedzą.
Prowadzenie eksploatacji pokładów węgla w kopalniach metanowych wymaga stosowania specjalnych działań technicznych, celem niedopuszczenia do przekroczenia bezpiecznej wielkości stężenia gazu w powietrzu kopalnianym. Podstawowym sposobem jest stosowanie odpowiednich systemów wentylacyjnych z zapewnieniem właściwego strumienia powietrza. Często jednak sposoby wentylacyjne są niewystarczające i konieczne jest odciąganie metanu z pokładu węgla i skał otaczających. Odmetanowanie umożliwia ograniczenie wypływu metanu do przestrzeni roboczej oraz odsunięcie najwyższych stężeń gazu w głąb przestrzeni zrobowej. Skuteczne odmetanowanie węgla w podziemnych wyrobiskach górniczych nie tylko poprawia bezpieczeństwo, ale również zwiększa wydobycie z wyrobisk eksploatacyjnych. Należy zaznaczyć, że system odmetanowania dostosowany jest do systemu wentylacyjnego, czyli oba wspomniane sposoby ograniczenia wypływu metanu do wyrobisk są ze sobą nierozerwalnie związane.
Profilaktyka metanowa obejmuje zarówno metody rozpoznawania i kontroli zagrożenia metanowego jak i środki i sposoby zwalczania wybuchowych nagromadzeń metanu w wyrobiskach górniczych. W profilaktyce metanowej kopalń węgla kamiennego dominującą rolę odgrywają następujące sposoby:
- skuteczna wentylacja zapobiegająca tworzeniu się lontów metanowych lub lokalnych nagromadzeń metanu w wyrobiskach przewietrzanych przepływającymi prądami powietrza wytworzonymi przez wentylatory główne oraz w wyrobiskach przewietrzanych odrębnie przy pomocy wentylacji lutniowej,
- odmetanowanie złóż węgla otworami drenażowymi odwierconymi z wyrobisk podziemnych lub z powierzchni,
- kontrola metanometryczna zawartości metanu w powietrzu wg określonych przepisami zasad lokalizowania czujników w poszczególnych rodzajach wyrobisk,
- pomocnicze urządzenia wentylacyjne stosowane w miejscach o zmniejszonej intensywności przewietrzania i tworzenia się lokalnych nagromadzeń metanu.
Niewłaściwe dobranie odpowiedniej profilaktyki powoduje zakłócenia w prowadzonej eksploatacji i przyczynia sie do występowania nieplanowanych przerw.