Szkoła Eksploatacji Podziemnej

Górnictwo polskie charakteryzuje się wysokim poziomem aktywności sejsmicznej indukowanej działalnością górniczą dlatego też, dla właściwej oceny zagrożenia wstrząsami, niezbędne jest rozpoznanie zarówno strukturalnych cech górotworu, jak i parametrów górniczych rejonów związanych bezpośrednio ze skutkami wstrząsów.
Wstrząsy sejsmicznie występują w rejonach o zróżnicowanych warunkach geologiczno-górniczych. Ogniska wstrząsów koncentrują się przede wszystkim:
- w strefach aktualnie prowadzonej eksploatacji, bez względu na stopień zaangażowania tektonicznego;
- przed frontem eksploatacji, w przypadku gdy eksploatacja prowadzona była w strefie zaangażowanej tektonicznie, przy czym wśród nich wystąpiły wstrząsy o wysokich energiach sejsmicznych;
- w starych zrobach i rejonach niedawno prowadzonej eksploatacji w przypadku sąsiedztwa znacznych obszarów starych zrobów;
- w starych zrobach w strefach zaangażowanych tektonicznie oraz na uskokach, o zrzutach co najmniej kilku metrów, gdy w jednym ze skrzydeł prowadzona jest eksploatacja;
- poza obszarami prowadzonej eksploatacji w strefach struktur tektonicznych.
Szczegółowe badania dotyczące cech strukturalnych górotworu w otoczeniu tąpnięć zostały przeprowadzone przez R. Patyńską (2016, 2017). Wykazały one, że dla przypadku eksploatacji pokładów węgla w rowie tektonicznym złożonym z dwóch uskoków z uwagi na zagrożenie tąpaniami bezpieczniej jest najpierw prowadzić eksploatację po obu stronach uskoków, a następnie między nimi.
Generalnie wstrząsy sejsmiczne występują w pięciu jednostkach strukturalnych kopalń GZW, przy czym tylko w trzech odnotowano tąpnięcia. Zdarzenia te niewątpliwie związane są ze strukturą Siodła Głównego oraz dwóch Niecek Bytomskiej oraz Jejkowickiej i Chwałowickiej. W tej ostatniej tąpnięcia towarzyszą eksploatacji w kopalniach: Rydułtowy - Anna, Jas-Mos, Borynia - Zofiówka – Jastrzębie oraz Marcel. Istotne w ocenie przyczyn występowania tąpnięć są parametry dotyczące stateczności wyrobisk i właściwości skał otaczających przestrzenie robót górniczych. Stąd identyfikacja zagrożeń wraz z ich parametryzacją w odniesieniu do struktury górotworu.