Szkoła Eksploatacji Podziemnej

Artykuł przedstawia wykorzystywane konfiguracje sieci komputerowych jakie były i są stosowane w budowie systemów alarmowo-rozgłoszeniowych SAT oraz STAR. Pokazano konfiguracje od najprostszych do najbardziej rozbudowanych. Przedstawiono schematy połączeń wraz z opisem zastosowanych mechanizmów sieciowych ze szczególnym uwzględnieniem ich wpływu na niezawodność działania systemu. Na zakończenie przedstawiono również stosowane dodatkowe narzędzia do obserwacji i rejestracji działania stosowanych sieci komputerowych.

Pierwsza wersja zintegrowanego systemu alarmowo-rozgłoszeniowego STAR nie posiadała w swojej architekturze sieci komputerowych a jedyny komputer, który wchodził w skład systemu to Stanowisko Utrzymaniowe działające pod kontrolą systemu MS DOS. Pełnił on wyłącznie funkcje konfiguracyjne. Była to połowa lat 90-tych ubiegłego wieku. Wraz z upływem czasu następował rozwój systemu, który zwiększał w jego architekturze udział komputerów oraz sieci komputerowych. W pierwszej kolejności umożliwiono użycie komputera jako pulpitu dyspozytorskiego. Następnie dostosowano oprogramowanie Stanowiska Utrzymaniowego w taki sposób, aby mógł on służyć nie tylko w celach konfiguracyjnych ale również w szczególnych przypadkach jako zwykły pulpit dyspozytorski. W tym momencie powstała możliwość połączenia wszystkich komputerów systemu poprzez sieć komputerową. W tych czasach dostępne sieci komputerowe były elementami bardzo prostymi, a jednocześnie drogimi, dlatego też nie zdecydowano się na ich zastosowanie. W związku z tym, rozbudowa systemu STAR o możliwość łączenia dwóch odległych rejonów została zrealizowana w oparciu o transmisję światłowodową i po kablach miedzianych, według autorskiego rozwiązania. Stopniowe zmniejszanie kosztów sieci komputerowych oraz ich coraz częstsze stosowanie również na kopalniach pozwoliło na ich wykorzystanie w systemie. Pierwsze zastosowanie sieci ograniczało się do ułatwienia przenoszenia konfiguracji oprogramowania ze Stanowiska Utrzymaniowego na pulpity, co wcześniej robione było z wykorzystaniem dyskietek. Następnym momentem zastosowania sieci komputerowych była integracja systemu STAR z systemem gazometrycznym SMP. Rosnąca potrzeba zwiększenia pojemności systemu oraz ograniczenia w zakresie systemu STAR zaowocowały budową systemu SAT, który wykorzystuje sieć komputerową jako podstawowy środek sterowania. W przypadku obu systemów, poza normalną pracą, sieć komputerowa wykorzystywana jest do łączenia się z innymi systemami , synchronizacji czasu oraz realizacji zdalnego dostępu. Obydwa wspomniane systemy, STAR oraz SAT, mają rozdzielone tory sterujące od akustycznych, a tor akustyczny realizowany jest analogowo, dlatego w systemie SAT do transmisji torów akustycznych postanowiono zastosować bramki VoIP. System SAT, z racji zastosowania sieci komputerowej jako podstawowego środka wymiany danych, pozwala na stosowanie bardzo szerokich możliwości współczesnych elementów sieciowych, w szczególności w przypadkach łączenia elementów wyniesionych systemu.