Szkoła Eksploatacji Podziemnej

Dwudziesty raz z rzędu cała górnicza Polska spotyka się na wyjątkowej konferencji naukowo-praktycznej – Szkole Eksploatacji Podziemnej. Od dwóch dekad na SEP zjeżdżają się wszyscy ci, którym leży na sercu przyszłość polskiej nauki i praktyki górniczej, a także ci, którzy chcą podzielić się własnymi doświadczeniami lub podpatrzeć nowatorskie rozwiązania stosowane przez kolegów. Od trzech lat obrady SEP odbywają się w Krakowie, w tym roku już po raz drugi w hotelu Qubus. Trybuna Górnicza i portal nettg.pl są kolejny rok z rzędu patronami medialnymi tego wydarzenia. Poniedziałkową sesję plenarną SEP otworzył przewodniczący komitetu organizacyjnego dr Jerzy Kicki.

– Cieszę się, że jesteście państwo z nami i mam nadzieję, że w dalszym ciągu wspólnie będziemy pracowali na rzecz rozwoju górnictwa, rozumianego szerzej niż jest to zapisane w tytule naszej konferencji – przywitał gości, wśród których byli prezesi instytucji i spółek górniczych oraz naukowcy.

Urodzeni do działania

Jerzy Kicki podkreślił, że zespół, z którym pracuje, ma wspaniałą cechę, o której pisał Cycero – urodzeni do działania, ale SEP w obecnym kształcie nie istniałaby także bez zaangażowania szeregu firm i spółek, które doceniają współpracę nauki i przemysłu.
Miłym akcentem podczas inauguracji tegorocznej Szkoły Eksploatacji Podziemnej był list, skierowany do organizatorów przez Jerzego Buzka, przewodniczącego Parlamentu Europejskiego. Jubileuszowa Szkoła odbywa się pod patronatem tej instytucji europejskiej. Gratulacje organizatorom SEP złożył Piotr Litwa, prezes Wyższego Urzędu Górniczego. Sesję plenarną, poświęconą technikom i technologiom przyszłości w procesie pozyskiwania surowców mineralnych, prowadził prof. Józef Dubiński.

– Każda sesja plenarna poświęcona jest tematom kluczowym dla funkcjonowania przemysłu górniczego w Polsce. Jej temat mówi o pewnym przesłaniu, w którym organizatorzy chcą przedstawić nowe poglądy i rozwiązania, jakie winny kształtować najbliższe działania w obszarze nauki i przemysłu. Mówiąc o technikach i technologiach przyszłości, nie mówimy o rozwiązaniach klasycznych, ale o przełomowych – wyjaśniał prof. Dubiński.

Takie też były referaty zaprezentowane w pierwszym dniu Szkoły. Ich tematyka obejmowała tak różne zagadnienia, jak wykorzystanie mikroorganizmów do odzysku metali z rud i odpadów, eksploatację surowców z dna mórz, sekwestrację i podziemne składowanie dwutlenku węgla, miejsce Polski w polityce surowcowej UE.

Honorowym prelegentem na sesji plenarnej był Herbert Wirth, prezes KGHM Polska Miedź, spółki, która świętuje właśnie 50-lecie istnienia. Wystąpienia i dyskusje drugiego dnia Szkoły Eksploatacji Podziemnej ogniskowały się na trzech grupach zagadnień. Pierwsza z wtorkowych (22 bm.) sesji była poświęcona koegzystencji górnictwa ze środowiskiem naturalnym. Głównym wątkiem drugiej były nowoczesne techniki i technologie w podziemnej eksploatacji złóż. Trzecią z sesji zdominowały referaty w rozmaitych aspektach naświetlające modele zarządzania rodzajami ryzyka w górnictwie.
Sesję środowiskową, prowadzoną przez prof. Wiesława Blaschke, rozpoczął referat Ireneusza Baica z Instytutu Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego, który zarysował diagnozę obecnego stanu rozwoju technologii zagospodarowania odpadów, pochodzących z górnictwa węgla kamiennego. Późniejsze wystąpienie Urszuli Mieszczak z Katowickiego Holdingu Węglowego obszernie ilustrowało procesy rekultywacji przekształconych działalnością górniczą terenów, prowadzonych przez kopalnie tej spółki.

Wyrafinowane rozwiązania

Jednym z pierwszych referentów w sesji, będącej przeglądem najnowszych technik eksploatacji złóż, był Andrzej Skrzypiec z Zabrzańskich Zakładów Mechanicznych. W swoim wystąpieniu eksponował wyrafinowane rozwiązania konstrukcyjne, zastosowane przez zabrzan w dwóch kombajnach dużej mocy dla ścian o wysokiej koncentracji wydobycia. Istotę eksperymentalnego systemu zawałowo-podbierkowego, opracowanego w kopalni Jas-Mos, omówił Jerzy Śliwiński z Jastrzębskiej Spółki Węglowej. Głównym „aktorem” systemu, ale też inżynierskim wyzwaniem i poligonem doświadczalnym, był pokład 510 tego zakładu. To pokład szczególny, bo jego miąższość miejscami dochodzi aż do 14 m, natomiast niezwykłym wyzwaniem jest łatwo odspajający się strop z zapiaszczonego iłowca.

Trzecia z wtorkowych sesji była przeglądem rozmaitych rodzajów ryzyka, występujących w górnictwie. Maciej Skała z poznańskiej firmy consultingowej SDKP ogniskował uwagę słuchaczy na informatycznym wsparciu procesu zarządzania ryzykiem w spółkach węglowych. Swój wywód uporządkował w czterech głównych wątkach: identyfikacji ryzyka, jego ocenie, podziale odpowiedzialności i zatwierdzania ryzyka oraz analizie danych. Wystąpienie Agnieszki Stolarczyk z Bogdanki było ilustracją organizacji audytu wewnętrznego w giełdowym przedsiębiorstwie górniczym.

Spojrzenie na rodzaje ryzyka

– Audyt szuka przyczyn, działa zapobiegawczo, wskazuje potencjalne ryzyko, jest nastawiony na usprawnianie działania oraz sugeruje propozycje eliminowania niekorzystnych zjawisk – argumentowała Stolarczyk. Jacek Korski, wiceprezes Kompanii Węglowej, zauważył, że najczęstszym podejściem do eliminowania ryzyka bywa niepodejmowanie działań. Aktywne traktowanie ryzyka łączył z jego poprawną identyfikacją, właściwą miarą oraz odpowiednim zarządzaniem. Równie pracowity był wczorajszy dzień Szkoły Eksploatacji Podziemnej. Środowe (23 bm.) wystąpienia i dyskusje ogniskowały się wokół trzech wątków głównych. Pierwszy to strategie, controling i finansowanie w przedsiębiorstwach górniczych. Drugą z sesji zdominowało wieloaspektowe spojrzenie na praktykę funkcjonowania i tendencje zmian w podziemnym transporcie i odstawie. Sesja trzecia była poświęcona sejsmicznym zagrożeniom w górnictwie. Szczególnym wydarzeniem były warsztaty firmy Bentley. Była ona zarazem patronem dwóch innych środowych sesji, czyli tej, poświęconej praktycznym zastosowaniom geomatyki górniczej oraz forum górniczych geodetów.

Forum geodetów

W tym drugim nurcie wystąpień i dyskusji rozważano m.in. koncepcje i praktyczne doświadczenia w oddziaływaniu wstrząsów górniczych na obiekty powierzchniowe. Znajomość zagadnień, zgromadzonych w tej dziedzinie przez kopalnie Kompanii Węglowej, przedstawił w swoim wystąpieniu Adam Barański z tej spółki. Niuanse standaryzacji map wyrobisk górniczych w warunkach tejże firmy zarysował w trakcie forum Marian Poniewiera z Politechniki Śląskiej. O tworzeniu i zaletach komputerowych map wyrobisk górniczych informował też uczestników forum Krzysztof Sokalla z kopalni Krupiński.

Sesje w teatrze

Dziś kolejny dzień Szkoły. Jej obrady tym razem będą przebiegały w krakowskim Teatrze im. Juliusza Słowackiego. Otwiera je sesja poświęcona zarządzaniu bezpieczeństwem pracy w kopalniach pod patronatem Wyższego Urzędu Górniczego. Przed południem spodziewane są m.in. wystąpienia Andrzeja Pakury z Kompanii Węglowej i Andrzeja Tora z Jastrzębskiej Spółki Węglowej. Pierwszy ma zarysować rozwój procesów adaptacji zawodowej w swojej firmie, drugi – wymagania i wyzwania w tworzeniu bezpiecznych stanowisk pracy. Przedmiotem popołudniowej sesji będą zagrożenia klimatyczne i wyrzutowe w kopalniach głębokich.

Anna Zych, Jerzy Chromik – Trybuna Górnicza

13-10-2011 9:46