Aktywność sejsmiczna górotworu, a prowadzone pomiary konwergencji wyrobisk za pomocą systemu ARAMIS MSD Moduł Konwergencja w wybranych rejonach O/ZG „Rudna”
Data: Wtorek 25.02.2020
Sesja: Zagrożenia naturalne w górnictwie podziemnym cz. I
Godzina/Sala: 12:00 - 12:15 - B
Tytuł: Aktywność sejsmiczna górotworu, a prowadzone pomiary konwergencji wyrobisk za pomocą systemu ARAMIS MSD Moduł Konwergencja w wybranych rejonach O/ZG „Rudna”
Title: Seismic activity of the rock mass and measurements of the convergence excavations carried out by the ARAMIS MSD convergence system module in selected regions at the Rudna Mine
Istotnym elementem prowadzonej podziemnej eksploatacji rud miedzi jest aktywność sejsmiczna, która odzwierciedla istniejący stan zagrożenia tąpaniami w eksploatowanych polach. Poziom tego zagrożenia obrazuje przykład najbardziej aktywnej sejsmicznie kopalni Rudna,
w której - tylko w roku 2019 - zarejestrowano 20941 zjawisk sejsmicznych o łącznej energii 7,78E8J. W okresie tym wystąpiło 52 wstrząsy górotworu o energii 1,0E6J.
Jednym z podstawowych zagrożeń związanych z eksploatacją górniczą jest gwałtowne wyzwalanie się energii z górotworu. Część tej energii, rozchodząc się w górotworze w postaci fal sprężystych powoduje drgania masywu skalnego. Jest to zagrożenie dla wyrobisk górniczych
w podziemnej części kopalni oraz dla obiektów na powierzchni. W pierwszym przypadku wstrząsy mogą być źródłem tąpnięcia w wyrobisku górniczym, a w drugim mogą powodować uszkodzenia obiektów na powierzchni. Dla obserwacji zachowania się górotworu w trakcie prowadzonej eksploatacji stosowany jest zespół metod badań i pomiarów przejawów ciśnienia górotworu. Są to metody górnicze, geomechaniczne oraz geofizyczne, które stosowane są bądź doraźnie bądź w sposób ciągły. W kopalniach LGOM w zakres stosowanych obserwacji, badań i pomiarów wchodzą między innymi:
• rejestracja i analiza aktywności sejsmicznej górotworu (sejsmologia górnicza),
• pomiary wzbudzonej aktywności sejsmoakustycznej mikroprocesorowym licznikiem trzasków MLT–3,
• pomiary geotechniczne: pomiary konwergencji wyrobisk, pomiary rozwarstwień skał otaczających wyrobisko (sygnalizatory rozwarstwień, wziernikowanie), pomiary deformacji otworów wiertniczych górotworu w otworach badawczych, pomiary niwelacyjne osiadania stropu
• obserwacje wizualno–akustyczne i badania właściwości fizyko–mechanicznych skał.
W referacie omówiono aktualny stan aktywności sejsmicznej w O/ZG „Rudna”, przedstawiono wnioski z otrzymanych pomiarów konwergencji Systemem ARAMIS MSD Moduł Konwergencja w wybranych polach eksploatacyjnych z trzyletniego okresu ich prowadzenia, jako metody rozpoznania zagrożenia tąpaniami na podstawie oceny stanu wyrobisk systemem on-line.
Materiały video: video