Szkoła Eksploatacji Podziemnej

Występujące w kopalniach KGHM Polska Miedź S.A. zjawiska gazowe i gazogeodynamiczne wymagają systematycznego monitoringu, analizy i modelowania predykcyjnego. Do realizacji powyższych zadań niezbędna jest możliwie kompletna i obszerna baza danych. Baza taka, wraz z systemem tabel i wzajemnych relacji pomiędzy nimi, musi pozwalać na łatwe i szybkie przeszukiwanie zawartych w niej danych oraz umożliwiać ich wykorzystywanie, w możliwie pełnym zakresie, w aplikacjach zewnętrznych. Najskuteczniejszym obecnie, wykorzystywanym w kopalniach KGHM Polska Miedź S.A., sposobem rozpoznawania przedpola eksploatacji, jak również przeciwdziałania zagrożeniom gazowym i gazogeodynamicznym, jest metoda rdzeniowanych otworów wiertniczych. W ramach rozpoznania górotworu otworami z poziomu wyrobisk górniczych, kopalniane służby górnicze uzyskują szereg informacji o budowie geologicznej i ewentualnym nasyceniu górotworu gazami. W ostatnich latach Zakłady Górnicze „Polkowice-Sieroszowice” i „Rudna” wykonują łącznie ok. 400 otworów badawczych rocznie . W 2018 roku, na zlecenie KGHM Polska Miedź S.A., przy współpracy z KGHM CUPRUM Sp. z o.o. Centrum Badawczo-Rozwojowe, rozpoczęto realizację projektu, którego celem jest budowa bazy danych oraz dedykowanej aplikacji DATAGaz. Wypracowane na obecnym etapie rozwiązanie umożliwia przegląd i wyszukiwanie danych po zadanych kryteriach, ich wizualizację w oprogramowaniu Bentley MicroStation, Map PowerView (na potrzeby sporządzania map górniczych 2D) i Datamine (na potrzeby modelowania geologicznego 3D) oraz eksport w postaci zestawień tabelarycznych do przetwarzania w oprogramowaniu zewnętrznym. Ponadto aplikacja DATAGaz pozwala na automatyczne kreślenie profili geologicznych, krzywizn otworów i lokalizacji pobranych próbek. Spełnia też rolę archiwum, umożliwiając przegląd wielu dokumentów oraz wyników badań i analiz związanych z otworami wiertniczymi - zarówno danych przechowywanych bezpośrednio w strukturach bazy jak i wersji elektronicznej dokumentów. Struktura bazy, oraz zdefiniowane słowniki, wymuszają stosowanie wspólnych formatów zapisu danych przez użytkowników, co ułatwia integrację informacji z obu Zakładów Górniczych oraz pomaga w utrzymaniu standardów opisu obserwowanych zjawisk. Baza danych zawiera podstawowe dane na temat parametrów otworów, w tym pomiary ich krzywizn pozwalające śledzić trajektorię wiercenia, a docelowo umiejscowić pobrane próbki skalne w przestrzeni dwu- lub trójwymiarowej. Ponadto w bazie znajdują się: wyniki analiz, badań i obserwacji wykonanych na próbkach skalnych i gazowych. Docelowo baza DATAGaz, zasilona zostanie danymi archiwalnymi skojarzonymi z otworami badawczymi odwierconymi z poziomu wyrobisk górniczych Obszaru Górniczego „Głogów Głęboki-Przemysłowy” oraz północnych fragmentów OG „Polkowice-Sieroszowice” i OG „Rudna” - 49 sekcji (obszarów o wymiarach 1,6 x 1,0 km) oraz analogicznymi danymi pozyskiwanymi na bieżąco przez służby kopalniane. Na obecnym etapie realizacji wprowadzono dane z 25 najbardziej na północ wysuniętych sekcji (dane pozyskane do kwietnia 2019 r.). W bazie znajduje się informacja o ponad 2 200 otworach wraz z ich dokumentacją obejmującą m.in.: profile geologiczne, pomiary krzywizn, wyniki analiz wykonanych na próbkach skalnych i gazowych. Każdy element zamieszczony w bazie, w miarę dostępnych informacji, zlokalizowano przestrzennie. Docelowo budowana baza danych wraz z aplikacją umożliwią łatwiejsze zarządzanie zbiorem danych pochodzącym z rozpoznania otworowego prowadzonego w kopalniach KGHM Polska Miedź S.A. Bieżąca aktualizacja bazy, wsparcie w postaci wizualizacji oraz możliwość tworzenia zestawień statystycznych może przyczynić się do ustalania nowych relacji przestrzennych związanych z zagrożeniami naturalnymi, wspierając tym samym wykonywanie prognoz bieżących i regionalnych zagrożeń gazowych i gazogeodynamicznych.