Szkoła Eksploatacji Podziemnej

Metody sejsmiczne są obecnie powszechnie stosowane w górnictwie, geofizyce oraz inżynierii lądowej. Znajomość amplitudy, częstotliwości i czasu trwania drgań jest podstawą do określania hipocentrum wstrząsu, mechanizmu zniszczenia w ognisku sejsmicznym, a także może być fundamentem do obliczeń odpowiedzi dynamicznej gruntów i budowli na wymuszenie kinematyczne. Aktualnie pomiary sejsmiczne prowadzi się głównie w zakresie rejestracji prędkości i przyspieszeń trzech składowych translacyjnych drgań. Z uwagi na to, że pełny opis ruchu fali sejsmicznej, oprócz składowych translacyjnych, zawiera również trzy składowe rotacyjne, konieczne było podjęcie działań mających na celu określenie charakteru tych ostatnich. Jeszcze do niedawna analiza rotacyjnych fal sejsmicznych prowadzona była wyłącznie na poziomie teoretycznym, gdyż brakowało narzędzi umożliwiających rejestrację prędkości obrotowej cząstek gruntu, utrzymującej się na poziomie często nie przekraczającym ułamków μrad/s. Obecnie jednak sejsmologia rotacyjna jest zagadnieniem cieszącym się dużym zainteresowaniem, co związane było z pojawieniem się na rynku instrumentów umożliwiających bezpośredni pomiar składowych obrotowych drgań sejsmicznych. Niemniej zdecydowana większość dotychczas wykonanych analiz w zakresie opisu fal rotacyjnych bazowała na zapisach drgań generowanych naturalnymi wstrząsami sejsmicznymi o bardzo dużej energii. Brak jest jednak kompleksowych opracowań w zakresie analizy składowych rotacyjnych drgań parasejsmicznych. W niniejszym opracowaniu przedstawiono wyniki pilotażowych pomiarów składowych rotacyjnych drgań indukowanych działalnością górniczą. Analizie poddano zapisy wstrząsów górniczych o energii w zakresie od 3x103 J do 1,5x107 J. Zarejestrowane wartości obrotu zostały skorelowane z zapisami drgań translacyjnych celem określenia różnic w ich podstawowych parametrach, takich jak czas trwania, częstotliwość i rozkład amplitudowy.