Szkoła Eksploatacji Podziemnej

Przechodzenie na gospodarkę niskoemisyjną, a co za tym idzie, trwający proces transformacji regionów górniczych wymaga uwzględnienia potrzeb lokalnych społeczności. Jedną z nich jest zachowanie spuścizny górnictwa, która jest istotnym elementem budowania tożsamości zmieniającego się regionu. Dziedzictwo przemysłowe stanowi swoisty zapis historii cywilizacji, który przedstawia nie tylko osiągnięcia technologiczne, ale również, a może przede wszystkim zmiany społeczne i kulturowe. Górnictwo węgla kamiennego ma w tym zakresie szczególne osiągnięcia, a zachowanie dziedzictwa kulturowego jest jednym z priorytetów sprawiedliwej transformacji.
Główny Instytut Górnictwa-Państwowy Instytut Badawczy realizuje międzynarodowy projekt pn. „Coal Heritage: Ochrona i promocja dziedzictwa górnictwa węglowego jako dziedzictwa kulturowego UE”, którego celem jest stworzenie międzyregionalnej sieci poświęconej ochronie dziedzictwa węglowego w oparciu o najlepsze praktyki wybranych regionów węglowych Unii Europejskiej. Analizie poddawane są zasoby materialne i niematerialne kopalń, a jednym z przykładów zachowania dziedzictwa kulturowego są orkiestry górnicze. W artykule omówiono pojęcie niematerialnego dziedzictwa w polskim górnictwie węgla kamiennego, wraz z analizą studium przypadku tego właśnie zasobu w Polskiej Grupy Górniczej SA.
Zorganizowany ruch muzyczny i zwyczaj muzykowania w górniczej orkiestrze dętej na Śląsku sięga drugiej połowy XIX wieku. Orkiestry górnicze są istotnym elementem tradycji barbórkowych, które stały się trwałym elementem krajobrazu Górnego Śląska. Ich wkład w kulturę regionalną i narodową jest fenomenem muzycznym oraz wizualnym. Dzięki temu 3 marca 2023 roku, decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Tradycje kulturowe górniczych orkiestr dętych z Górnego Śląska” zostały wpisane na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego.